To pytanie, które często pojawia się w kontekście najróżniejszych wyborów demokratycznych – zarówno tych na szczeblu lokalnym, jak i ogólnokrajowym, czyli przy wyborach parlamentarnych czy też prezydenckich. Demokracja jako ustrój polityczny oraz forma sprawowania rządów zakłada, że źródłem władzy jest wola większości obywateli – najczęściej sprawują oni swoje rządy poprzez wybranych w wyborach przedstawicieli. W związku często zadajemy sobie właśnie to pytanie: czy większość ma zawsze rację?
Demokracja liberalna – konstytucyjna
W tym rodzaju demokracji przedstawicielskiej, której cechami charakterystycznymi są wolne i uczciwe wybory oraz pluralizm polityczny, co jest najczęściej utożsamiane z demokracją parlamentarną, wszelkiego rodzaju decyzje muszą być podejmowane tak, aby nie naruszać praw mniejszości. Demokracja liberalna, która określana jest także jako demokracja konstytucyjna, obowiązuje również w Polsce, wobec tego gwarantuje ona prawa mniejszościom, w tym prawa wolności przekonań, wypowiedzi oraz ochronę praw obywatelskich.
W związku z tym rządy większości muszą respektować prawa mniejszości, co jest również zapisane w głównym akcie normatywnym demokracji, a mianowicie w konstytucji. Nie wyjaśnia to jednak pytania, czy większość ma zawsze rację.
Rządy większości rządami najlepszymi?
Trudno zgodzić się z przeświadczeniem, że większość zawsze ma rację, nie tylko w kontekście politycznym, ponieważ to właśnie jednostka może mieć rację, natomiast większość może się mylić. Demokracja polega jednak na tym, że to większość decyduje, niemniej, jak zostało już wskazane, musi rządzić w poszanowaniu praw mniejszości, by ich nie naruszać, a wszyscy obywatele i głosujący w wyborach zgadzają się na takie „reguły gry”.
Warto również na koniec wspomnieć, że w Polsce liczba osób chodzących do wyborów zasadniczo jest niewielka, zwykle to około połowa uprawnionych. W związku z tym nie za każdym razem rozkład głosów odzwierciedla to, czego chce większość, ponieważ wyrażają one wyłącznie głos tej większości, która poszła zagłosować. To powoduje, że nie zawsze wszyscy obywatele uzyskują odpowiednią reprezentację we władzach.